مخالفت صریح روسیه با فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران: حقه غربی‌ها تعهد قانونی ایجاد نمی‌کند

به گزارش کلینی نیوز، وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای که در اختیار روزنامه اقتصادی «کامرسانت» قرار داده، به صراحت با فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط قدرت‌های اروپایی مخالفت کرده است. مسکو این تهدید بریتانیا، آلمان و فرانسه را «عاملی جدی در ایجاد بی‌ثباتی» دانسته و معتقد است که این کشورها با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، مبنای حقوقی برای استفاده از این مکانیسم را ندارند.

به نقل از کامرسانت، وزارت خارجه روسیه اعلام کرده که «اروپاییان فقط روی کاغذ طرفدار دیپلماسی و مذاکره هستند، اما رفتارشان چشم‌انداز رسیدن به این هدف را دشوارتر می‌کند.» این نهاد دیپلماتیک همچنین تأکید کرده که خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی اروپایی‌ها به لغو تحریم‌های یک‌جانبه، نقض «عمده» قطعنامه ۲۲۳۱ است و کشورهایی که خود ناقض این قطعنامه هستند، نمی‌توانند از ابزارهای تنبیهی آن استفاده کنند.

روسیه این اقدام احتمالی غربی‌ها را «حقه» نامیده و تصریح کرده است: «غربی‌ها می‌توانند اعلام کنند مکانیسم ماشه را فعال کرده‌اند و از کشورهای دیگر بخواهند که از خواسته‌های غیرقانونیشان برای اعمال فشار بر تهران پیروی کنند، اما چنین حقه‌هایی (برای دیگران) تعهد قانونی بین‌المللی به وجود نمی‌آورد.»

این موضع‌گیری روسیه در شرایطی مطرح می‌شود که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، امکان توسل به مکانیسم ماشه تنها تا ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی وجود دارد.

پس از این تاریخ، هرگونه اعمال دوباره تحریم‌های بین‌المللی نیازمند رأی‌گیری در شورای امنیت است، جایی که روسیه حق وتو دارد و می‌تواند مانع از تصویب آن شود.

روند فعال‌سازی این مکانیسم ماشه علیه ایران

“مکانیسم ماشه” (یا “اسنپ‌بک”) یک سازوکار حقوقی است که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گنجانده شده است.

این سازوکار به اعضای برجام (انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه، و چین) اجازه می‌دهد در صورت ادعای نقض تعهدات هسته‌ای توسط ایران، تحریم‌های بین‌المللی پیشین را به صورت خودکار و بدون نیاز به رأی‌گیری مجدد در شورای امنیت، دوباره اعمال کنند.

روند فعال‌سازی این مکانیسم ماشه به شرح زیر است:
۱. یکی از کشورهای عضو برجام شکایتی رسمی مبنی بر نقض تعهدات توسط ایران به کمیسیون مشترک برجام ارائه می‌دهد.
۲. کمیسیون ۱۵ روز فرصت دارد تا موضوع را حل‌وفصل کند.
۳. اگر اختلاف حل نشد، موضوع به سطح وزیران خارجه ارجاع داده می‌شود که آنها نیز ۱۵ تا ۲۰ روز فرصت دارند.
۴. اگر پس از این ۳۵ روز، کشور شاکی همچنان قانع نشد، می‌تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد.
۵. شورای امنیت باید ظرف ۳۰ روز در مورد ادامه تعلیق تحریم‌ها رأی‌گیری کند. اگر قطعنامه‌ای برای ادامه تعلیق تحریم‌ها تصویب نشود، تحریم‌ها به صورت خودکار بازمی‌گردند.