کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده در حمله پهپادی آمریکا

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سخنانی شب گذشته (دوشنبه، دهم مرداد/اسد) در کاخ سفید گفت که آمریکا در عملیاتی در کابل ایمن الظواهری، رهبر القاعده را در حمله‌ای پهپادی کشته است.

به گزارش کلینی نیوز، ظواهری بعد از مرگ اسامه بن لادن در سال ۲۰۱۱ هدایت شبکه القاعده را به دست گرفت. او و بن لادن طراح حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به آمریکا بودند و نام او در آمریکا در فهرست «بزرگترین تروریست‌های تحت تعقیب» قرار داشت.

به گزارش بی بی سی، به دنبال کشته شدن ایمن الظواهری، اکنون گمانه‌زنی‌ها درخصوص جانشین احتمالی وی افزایش یافته است. پیشتر نیز گمانه‌زنی‌های مشابهی صورت گرفته بود و در همین خصوص از ابو‌محمد المصری و سیف العدل به عنوان جانشیان احتمالی الظواهری نام برده می‌شد.

ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان در بیانیه‌ای نوشت که حمله روز ۳۱ ژوئیه علیه یک “خانه مسکونی در ناحیه شیرپور کابل انجام شد.»

او گفت: «ماهیت این حادثه در ابتدا روشن نبود. سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی امارت اسلامی درباره حادثه تحقیق کردند و دریافتند که حمله توسط هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی انجام شده است.»

آقای مجاهد گفت که طالبان این حمله را «به هر دلیلی که انجام شده باشد» محکوم می‌کند و آن را «نقض آشکار اصول بین‌المللی و موافقتنامه دوحه» توصیف کرد.

او نوشت: «این اقدامات تکرار تجارب ناکام ۲۰ سال گذشته و برخلاف منافع ایالات متحده آمریکا، افغانستان و منطقه است. تکرار چنین اقداماتی به فرصت‌های موجود لطمه خواهد زد.»

رحمت الله نبیل، سرپرست سابق مدیریت امنیت ملی افغانستان، هم روز یکشنبه در توییتی نوشته بود که در این حمله «به احتمال زیاد» یک محل اختفای اعضای داعش (دولت اسلامی) هدف گرفته شد.

ساکنان کابل به شبکه طلوع نیوز گفتند که صدای دو انفجار پیاپی را در شهر شنیده‌اند.

سپتامبر گذشته هم طالبان گفت که آمریکا «برخلاف معاهدات بین‌المللی و تعهدات این کشور در دوحه قطر» حریم هوایی افغانستان را نقض کرده است.

یک هفته پیش از از آن جان کربی، سخنگوی وقت وزارت دفاع آمریکا، گفته بود که نیروهای نظامی این کشور برای حملات هوایی در افغانستان اختیار کامل دارند و نیازی به هماهنگی با طالبان ندارند.

هرچند آمریکا نیروهای نظامی‌اش را مطابق توافقی با طالبان از افغانستان خارج کرده، هنوز این گروه و دولت موقت اعلامی آن را به عنوان حکومت قانونی افغانستان به رسمیت نشناخته است.

ایمن الظواهری مغز عقیدتی القاعده به حساب می‌آمد.

این پزشک مصری در دهه ۱۹۸۰ به خاطر پیکارجویی اسلامی زندانی شد و بعد از آزادی کشورش را ترک کرد و درگیر جنبش‌های خشن جهادی در سطح بین‌المللی شد.

او در نهایت در افغانستان مستقر شد و به اسامه بن لادن، مرد ثروتمند اهل عربستان سعودی، پیوست. آنها با هم علیه آمریکا اعلان جنگ دادند و حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ را برنامه‌ریزی کردند.

آمریکا یک دهه بعد از آن حملات رد بن لادن را در پاکستان گرفت و او را در عملیاتی ویژه به قتل رساند. بعد از آن بود که ظواهری هدایت القاعده را به عهده گرفت اما به چهره‌ای دور از دسترس و حاشیه‌ای بدل شد. او فقط گاهی پیام‌های منتشر می‌کرد.

آمریکا مرگ ظواهری را یک پیروزی توصیف خواهد کرد، به خصوص بعد از خروج هرج‌ومرج‌زده سال پیش از افغانستان.

ظواهری اما نفوذ کمی در گروه‌ها و جنبش‌های جدیدی مثل «دولت اسلامی» (داعش) که نفوذ بیشتری از القاعده پیدا کرده‌اند داشت. بدون شک یک رهبر تازه در القاعده ظاهر خواهد شد اما او احتمالا حتی کمتر از سلف خود نفوذ خواهد داشت.

قتل او در کابل همچنین به ادامه اهمیت افغانستان اشاره دارد. این نگرانی وجود داشته که با روی کار آمدن طالبان گروه‌هایی مثل القاعده فضای بیشتری برای کار خواهند داشت و این کشور به مکانی امن برای آنها بدل شود.

اما آمریکا نشان داده که هنوز می‌تواند از دور عملیات انجام دهد، حتی زمانی که دیگر در افغانستان سرباز ندارد.