در غرب آسیا

واشنگتن با طرح‌های جدیدی در قفقاز و غرب آسیا، وارد فاز تازه‌ای از رقابت‌های ژئوپلیتیک شده است. این طرح‌ها که از زبان تام باراک، سفیر آمریکا در ترکیه، مطرح شد، نشان از تلاشی برای محاصره ائتلاف اقتصادی ایران، روسیه و چین دارد.

به گزارش کلینی نیوز، از یک سو، پروژه «گذرگاه داوود» در لبنان و سوریه منافع ایران و ترکیه را تهدید می‌کند و از سوی دیگر، پیشنهاد آمریکا برای مدیریت «دالان زنگزور» در قفقاز، چالش‌های ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی جدی برای تهران و مسکو ایجاد کرده و حتی طرح «کمربند و جاده» چین را نیز به خطر می‌اندازد.

به گزارش اسکای‌نیوز عربی،طرح‌های جدید آمریکا در مناطق استراتژیک غرب آسیا و قفقاز، با هدف تغییر معادلات منطقه‌ای و محاصره ائتلاف اقتصادی ایران، روسیه و چین، نگرانی‌های جدی را در میان این کشورها برانگیخته است.

این طرح‌ها که توسط تام باراک، سفیر آمریکا در ترکیه، فاش شد، به عنوان «سلاح جدید واشنگتن» برای به چالش کشیدن منافع این سه قدرت بزرگ منطقه (ایران، روسیه و چین) شناخته می‌شود.

تهدیدات «گذرگاه داوود» برای ایران و ترکیه

در غرب آسیا، اظهارات باراک در مورد لبنان، به عنوان بخشی از پروژه اسرائیلی «گذرگاه داوود» تلقی شده است.

تام باراک در اظهاراتش، خواسته‌ لبنان برای بازپس‌گیری حاکمیت بر مزارع شبعا را کم‌ اهمیت دانست و به لبنان پیشنهاد داد که با اسرائیل دست به مبادله اراضی بزند.

این پیشنهاد از نگاه تهران به ‌عنوان بخشی از حمایت امریکا از پروژه اسرائیلی «گذرگاه داوود» تلقی شد که یکی از نتایج آن خنثی شدن توجیه اصلی حزب‌الله برای حفظ سلاح به بهانه آزادسازی اراضی اشغال ‌شده لبنان خواهد بود.

نگرانی ایران زمانی تشدید شد که رژیم صهیونیستی کنترل استان‌های جنوبی سوریه مانند قنیطره، سویداء و درعا را تا نزدیکی‌های دمشق به دست گرفت.

این طرح که با هدف تضعیف حزب‌الله و گسترش نفوذ رژیم صهیونیستی تا مرزهای سوریه و حتی نزدیک دمشق دنبال می‌شود، می‌تواند «کمربند ضد رژیم صهیونیستی» ایران در اطراف این رژیم خنثی کرده و با استفاده از نفوذ رژیم صهیونیستی در آذربایجان، «کمربندی اسرائیلی» در اطراف ایران ایجاد کند.

ترکیه نیز از این طرح نگران است. اجرای پروژه «گذرگاه داوود» می‌تواند تمامی تفاهم‌نامه‌های آنکارا با نیروهای کرد منطقه را برهم زده و با ایجاد روابط علنی بین رژیم صهونیستی و کردهای سوریه، تهدید جدیدی برای جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای ترکیه ایجاد کند.

چالش‌های «دالان زنگزور» برای ایران در قفقاز

در منطقه قفقاز جنوبی، پیشنهاد آمریکا برای مدیریت دالان زنگزور به یک شرکت خصوصی آمریکایی، یک چالش بزرگ ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی برای ایران است.

این دالان که قرار است نخجوان را از طریق خاک ارمنستان به باکو متصل کند، عملاً جایگزین دالان ترانزیتی «ارس» در خاک ایران خواهد شد.

ایران که پیشتر نیز به دلیل تهدید منافع ژئواقتصادی خود، آماده درگیری نظامی با آذربایجان برای جلوگیری از ایجاد این دالان بود، با طرح جدید آمریکا، با بحرانی بزرگ‌تر مواجه می‌شود.

اجرای آن به ‌شدت منافع ژئو‌اقتصادی ایران را که از طریق این مسیر به گرجستان و شرق اروپا متصل می‌شود، تهدید می‌کند. ایران این مسیر را یکی از حلقه‌های کلیدی در نقشه راه‌ و گذرگاه‌های زمینی تجاری و اقتصادی خود می‌داند.

علاوه بر این، این پروژه به ترکیه اجازه می‌دهد تا «هلال تُرک» را به واقعیت تبدیل کرده و با اتصال به کشورهای ترک‌زبان آسیای میانه، منافع ژئواقتصادی ایران را به شدت تهدید کند.

از دیدگاه تهران، بهره‌بردار واقعی این طرح، آمریکا و رژیم صهونیستی هستند که آن را گامی برای تضعیف و مقابله با ایران می‌دانند.

تقابل آمریکا با روسیه و چین در قفقاز

ورود مستقیم آمریکا به بحران قفقاز، یک پیام آشکار برای روسیه است. مسکو که قفقاز را حیاط خلوت خود می‌داند، در صورت مدیریت این پروژه توسط واشنگتن یا ناتو، با آن مخالفت خواهد کرد.

با این حال، اگر این دالان به منافع ژئوپلیتیکی روسیه لطمه نزند، ممکن است مسکو با آن موافقت تاکتیکی کند.

چین نیز از این طرح متضرر خواهد شد. «دالان زنگزور» تهدیدی جدی برای طرح «کمربند و جاده» چین، به ویژه در منطقه دریای خزر، محسوب می‌شود.

این دالان می‌تواند به رقیبی جدی برای پروژه‌های چین در مسیرهای ترانزیتی شرق به غرب تبدیل شود و سرمایه‌گذاری‌های پکن در منطقه را به خطر بیندازد.

در نهایت، طرح‌های جدید آمریکا در این دو منطقه استراتژیک، یک چالش جدی برای ائتلاف ایران، روسیه و چین ایجاد کرده و این کشورها را مجبور به اتخاذ استراتژی‌های جدیدی برای خنثی کردن پیامدهای این تغییرات ژئوپلیتیکی خواهد کرد.