سفر بی‌سابقه وزیر دفاع عربستان به تهران؛ گامی بلند در تحول روابط و معادلات منطقه

به گزارش کلینی نیوز، در این سفر قابل توجه، خالد بن سلمان پیام سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، پادشاه عربستان را به آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران تحویل داد.او همچنین سلام و درود پادشاه و ولیعهد محمد بن سلمان را ابلاغ کرد.

به گزارش الخلیج آنلاین، وزیر دفاع عربستان بر پایبندی ریاض به تقویت روابط دوجانبه تاکید ورزید و در مقابل، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز اظهار داشت که بهبود روابط ایران و عربستان به نفع دو کشور و کل منطقه است.

خالد بن سلمان عزم کشورش برای گسترش همکاری با ایران در زمینه‌های مختلف را ابراز داشت و ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوی سازنده، مسیر را برای روابطی قوی‌تر از گذشته هموار کند. طرفین در این دیدار درباره مسائل امنیت منطقه‌ای از جمله وضعیت یمن و اهمیت ثبات در خاورمیانه رایزنی کردند.

تحرکات دیپلماتیک همزمان

این سفر با دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم در خصوص برنامه هسته‌ای ایران همزمان شده است، که نشان‌دهنده چارچوب گسترده‌تر فعالیت دیپلماتیک با هدف آرام کردن تنش‌ها در منطقه است

. حضور وزیر دفاع عربستان در تهران پیش از این مذاکرات، اهتمام ریاض به ایفای نقش پیش‌دستانه در شکل‌دهی به پویایی‌های امنیت منطقه‌ای را برجسته می‌سازد.

پیش از این سفر، خالد بن سلمان در اواخر فوریه نیز به واشنگتن سفر کرده و با لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا دیدار و درباره راه‌های توسعه همکاری‌های نظامی و دفاعی و شماری از مسائل دارای اهمیت مشترک رایزنی کرده بود. وی در این سفر همچنین با سناتور مارکو روبیو دیدار کرد.

پرونده یمن و نقش آن در نزدیکی

اهمیت پرونده یمن برای ایران و عربستان با حضور محمد آل جابر، سفیر عربستان در یمن، در هیئت همراه بن سلمان در سفر به تهران و همچنین سفر قبلی وی به واشنگتن پیش از سفر بن سلمان، نمایان شد.

از نیمه ماه مارس ۲۰۲۵، آمریکا حملات هوایی علیه مواضع انصارالله یمن را در پی حملات آن‌ها به کشتیرانی در دریای سرخ، دریای عرب و تنگه باب‌المندب آغاز کرده است.

انصارالله این حملات را در حمایت از غزه و در پی جنگ جاری در آن منطقه اعلام کرده‌اند.

 گذار به توازنات جدید

علوی عبدالجبار، تحلیلگر مسائل سیاسی، سفر وزیر دفاع عربستان به تهران را یک تحول قابل توجه در روابط منطقه‌ای و در چارچوب روند استراتژیک نزدیکی میان ریاض و تهران ارزیابی می‌کند.

او این نزدیکی را بی‌ارتباط با تشدید تنش اخیر آمریکا علیه یمن و سفرهای متقابل به پایتخت کشورهای موثر نمی‌داند. به عقیده وی، عربستان لزوم کاهش تنش با ایران را در سایه ابهام در موضع واشنگتن نسبت به امنیت منطقه، به‌خصوص پس از سلسله حملات اخیر ارتش آمریکا به مواضع انصارالله در یمن، درک کرده است.

این کارشناس مسائل سیاسی می‌افزاید که سفر بن سلمان به واشنگتن همزمان با تحولات یمن و تحرکات دریایی آمریکا، نشان‌دهنده تمایل عربستان برای جلوگیری از کشیده شدن به درگیری مستقیم با انصارالله است که ممکن است منجر به هدف قرار گرفتن تاسیسات حیاتی عربستان یا گشایش جبهه‌ای جدید با ایران شود.

او توضیح می‌دهد که نزدیکی عربستان با تهران، که با تفاهمات امنیتی و اقتصادی همراه است، همچنین در چارچوب تلاش برای خنثی‌سازی جبهه‌های ملتهب مانند یمن قابل تفسیر است و این نزدیکی بیانگر گذار به سوی توازنات جدیدی است که بر پایه شراکت به جای تقابل بنا شده‌اند.

عبدالجبار معتقد است که واشنگتن نه تنها مخالف این نزدیکی نیست، بلکه آن را یک راه‌حل سیاسی می‌بیند که از بار ورود مستقیم به درگیری‌های منطقه می‌کاهد، به‌ویژه در شرایطی که آمریکا مشغول درگیری در اوکراین و تنش با چین است.

وی تصریح می‌کند که عربستان و ایران امروز زمینه مشترکی برای ترسیم مجدد صحنه امنیت منطقه‌ای، به‌ویژه از دروازه یمن و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دارند.

تلاش متقابل از سوی ایران

همزمان با سفر بن سلمان به تهران، وحید جلال‌زاده، معاون امور کنسولی وزارت امور خارجه ایران، نیز به ریاض سفر کرد.

هدف از این سفر دیدار و رایزنی با مقامات سعودی در خصوص شماری از مسائل بود. تلاش ایران برای نزدیکی با عربستان اخیراً، به طور دقیق از زمان آغاز مذاکرات برنامه هسته‌ای، افزایش یافته است.

 ایران و عربستان از زمان امضای توافق صلح در پکن در راستای تقریب دیدگاه‌های خود و تقویت همکاری با هدف عادی‌سازی روابط در زمینه‌های مختلف و تبادل سفر مقامات بلندپایه طی سال گذشته تلاش کرده‌اند، و سفر اخیر وزیر دفاع عربستان نقطه عطفی در این روند محسوب می‌شود.