درخواست آمریکا از دادگاه لاهه،پرونده شکایت ایران را ببندد

به گزارش کلینی نیوز به نقل از دویچه وله، روز چهارشنبه ۲۱ سپتامبر آمریکا از دیوان بین المللی دادگستری درلاهه خواست تا پرونده‌ای را که ایران در آن به دنبال بازپس گیری حدود دو میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده‌اش است، ببندد.

رئیس تیم حقوقی ایالات متحده، ریچارد ویسک، به دادگاه کیفری لاهه گفت که باید برای اولین بار به یک اصل حقوقی موسوم به «دست‌های ناپاک» استناد کند که بر اساس آن یک کشور نمی‌تواند اعمال مجرمانه‌اش را مبنای شکایت به دادگاه قرار دهد.

ویسک خطاب به قضات حاضر در تالار بزرگ دادگاه لاهه گفت: «پرونده ایران باید به طور کامل بر اساس اصل دست‌های ناپاک منتفی شود».

رئیس تیم حقوقی آمریکا گفته استناد ایران در شکایت از امریکا به دادگاه لاهه بر اساس اقدامات غیرقانونی جمهوری اسلامی در حمایت از تروریسم و تهدید علیه حاکمیت و شهروندان ایالات متحده است.

 ایران می‌گوید واشنگتن به طور غیرقانونی به دادگاه‌های آمریکا اجازه داد تا دارایی‌های شرکت‌های ایرانی را مسدود کنند. طبق این گزارش، ایران در سال ۲۰۱۶ این دعوی را علیه واشنگتن به دلیل نقض «عهدنامه مودت» سال ۱۹۵۵ با دادن مجوز به دادگاه‌های آمریکا در مسدود کردن دارایی‌های شرکت‌های ایرانی از جمله ۱.۷۵ میلیارد دلار از دارایی‌های بانک مرکزی ایران به عنوان غرامت ادعایی به قربانیان حملات ترویستی، مطرح کرد.

آمریکا در سال ۲۰۱۸ و هنگام ریاست جمهوری ترامپ از این پیمان خارج شد.

دادگاه بین‌المللی لاهه در سال ۲۰۱۹ صلاحیت رسیدگی به این پرونده را تایید کرد و استدلال آمریکا را مبنی بر اینکه منافع و امنیت ملی این کشور جایگزین معاهده دوستی ۱۹۵۵ است، رد کرد.

آغاز دادگاه از روز دوشنبه

از روز دوشنبه ۱۹ سپتامبر جلسات دادگاه لاهه برای استماع پرونده شکایت ایران آغاز شده است.

توکل حبیب‌زاده، نمایندۀ ایران در این دادگاه و رئیس مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری در جلسه استماع به اقدامات امریکا از جمله سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس و حمایت‌های مادی و تسلیحاتی از رژیم صدام حسین در جنگ عراق علیه ایران، اشاره و تصریح کرد: «دولت آمریکا به جای پاسخگویی در مورد اقدامات متخلفانه خود، با تصویب قوانین و مقررات خلاف معاهده مودت ۱۹۵۵ بین دو کشور زمینۀ صدور صدها حکم از سوی دادگاه‌های داخلی آمریکا علیه دولت جمهوری اسلامی ایران و ضبط اموال متعلق به ایران و بانک‌ها و شرکت‌های ایرانی به نفع اتباع آمریکایی را فراهم کرده است.»

طبق رأی دیوان‌عالی ایالات متحده، پرداخت غرامت به قربانیان بمب‌گذاری سال ۱۹۸۳ در پایگاه نظامی آمریکا در لبنان باید با برداشت از دارایی‌های مسدود شده ایران در آمریکا صورت بگیرد.

اکتبر ۱۹۸۳ انفجار مهیبی در مقر تفنگداران آمریکایی در بیروت رخ داد که در اثر آن ۲۴۱ نظامی امریکایی، ۵۸ نظامی فرانسوی و شش غیرنظامی جان باختند. سازمان جهاد اسلامی لبنان مسئولیت این انفجار را پذیرفت اما دولت آمریکا و برخی منابع دیگر جمهوری اسلامی را مسئول اصلی این انفجار می‌داند.ایران هرگز این اتهام را نپذیرفت

نماینده ایران در دادگاه لاهه همچنین اضافه کرد: «آزادی کشتیرانی و تجارت تضمین شده در این معاهده (مودت) به شدت نقض شده است.»

پرونده‌ای که این هفته به آن رسیدگی می شود، درباره یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار اوراق قرضه به اضافه سود انباشته آن متعلق به دولت ایران است که در سیتی بانک نیویورک نگهداری می‌شود.

استناد دیگر رییس تیم حقوقی آمریکا در دادگاه لاهه این بود که دارایی های مسدود شده دارایی‌های دولتی هستند و مشمول معاهده مودت نمی‌شوند.

دیوان بین‌المللی دادگستری رکن قضایی سازمان ملل متحد و عالی‌ترین مرجع حل اختلاف میان دولت‌ها است.

این نهاد مستقر در لاهه هلند، برای اجرای تصمیماتش از پشتیبانی شورای امنیت سازمان ملل متحد برخودار است و تمام اعضای ملل متحد به اجرای تصمیمات دیوان ملزم هستند.

با این وجود، از آنجا که آمریکا خود یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل است و از حق وتو برخودار است، پیش از این در مواردی از اجرای تصمیمات دیوان خودداری کرده است.

دیوان بین‌المللی دادگستری مهر سال ۱۳۹۷ با بررسی درخواست قرار موقت ایران، آمریکا را به رفع تحریم‌های اقلام انسان‌دوستانه، دارویی، کشاورزی و هوانوردی ملزم کرد و از طرفین خواست از اقدامی که مناقشه را تشدید کند، خودداری کنند.

آمریکا پس از صدور این حکم اعلام کرد که از عهدنامه مودت که در سال ۱۹۹۵ میلادی میان ایران و آمریکا برقرار شده، خارج می‌شود.