درباره سویه نوترکیب “دلتاکرون” چه می‌دانیم؟

اوایل ماه ژانویه وقتی پژوهشگری اهل قبرس از موضوع ترکیب سویه دلتا و اومیکرون سخن گفت، نگرانی‌هایی در مورد بروز یک سویه جدید خطرناک به وجود آمد. چیزی نگذشته بود که روشن شد، ظاهرا دلیل این ترکیب یا به عبارتی این “کشف”، آلودگی موجود در محیط آزمایشگاهی بوده است.

دو ماه از آن روزها می‌گذرد و اکنون در اروپا و آمریکا مواردی از ابتلا به سویه‌ای که ترکیبی است از دلتا و اومیکرون، به اثبات رسیده است. شمار این موارد هرچند زیاد نیست اما سویه ترکیبی “دلتاکرون” اشاره‌ای است به این واقعیت که هنوز راه زیادی تا پایان همه‌گیری کرونا باقی مانده است، آن هم  در شرایطی که بسیاری کشورها اقدام به حذف گسترده محدودیت‌های وضع شده برای مقابله با این پاندمی کرده‌اند. (در برخی نوشته‌ها این سویه ترکیبی را دل‌میکرون هم نامیده‌اند.)

تأیید سویه هیبریدی به نام “دلتاکرون”

کارشناسان مرکز تحقیقات عفونی “هلم‌هولتس” در آلمان، وجود سویه هیبریدی سارس-کوو-۲ به نام”دلتاکرون” را تأیید کرده‌اند.

سازمان جهانی بهداشت هم وجود این سویه را که ترکیبی است از دلتا AY.4 و اومیکرون BA.1 تأیید کرده است. به گفته کارشناسان این سازمان، ظهور چنین ترکیبی با توجه به گردش شدید دو سویه اومیکرون و دلتا، دور از انتظار نبود.

آیا دلتاکرون خطرناک‌تر است؟

هرچند نام دلتا با شدت بیماری و اومیکرون با شدت سرایت پیوند خورده است، اما این مسئله لزوما به این معنا نیست که ترکیب این دو سویه هم خطرناک باشد.

تجزیه و تحلیل توالی‌یابی دی‌ان ای که توسط انستیتو پاستور انجام شده، نشان می‌دهد که سویه نوترکیب “دلتاکرون” در واقع جهش‌های خاص هر دو را در خود دارد. پژوهشگران این مؤسسه تقریبا تمامی ژن اسپایک اومیکرون BA.1 را برداشته و با بخش‌هایی از دلتا AY.4 ترکیب کردند. احتمال می‌رود که با این اقدام، سویه هیبریدی بتواند آسان‌تر به غشای میزبان متصل شود؛ یعنی عفونی‌تر و مسری‌ترباشد.

با این احتمال، امکان طولانی شدن همه‌گیری کرونا هم افزایش می‌یابد و ممکن است به دلیل سهم دلتا در سویه جدید، دوباره بر شمار مبتلایانی که روند بیماری در آنها شدید است، افزوده شود.

دلیلی برای وحشت نیست!

اما واکنش بیشتر کارشناسان به این سویه هیبریدی به دور از هیاهو و نگرانی است. چرا که موارد ابتلا به این سویه ترکیبی که تا کنون در آلمان، فرانسه، هلند، دانمارک، بریتانیا و آمریکا گزارش شده‌اند، بسیار معدودند. نتیجه‌گیری: سویه هیبریدی نمی‌تواند چندان خطرناک باشد.

کارشناسان هرچند تأکید می‌کنند باید این سویه را به دقت زیر نظر گرفت اما می‌گویند، سویه هیبریدی هنوز نگران‌کننده نیست.

پژوهشگران انستیتو پاستور در کنار نادر بودن موارد سویه هیبریدی، همچنین می‌گویند، هیچ نشانه‌ای از “رشد تصاعدی” در این سویه دیده نمی‌شود. پیر کری، پژوهشگر آمریکایی نیز در توییتر نسبت به افزایش بی‌دلیل نگرانی در مورد این نوترکیب هشدار داده است.

دلتاکرون چگونه به وجود می‌آید؟

همانگونه که در ابتدا اشاره شد، سازمان جهانی بهداشت می‌گوید، در صورت گردش شدید دو سویه “اومیکرون” و “دلتا” انتظار پدید آمدن این سویه نوترکیب هم می‌رفت. این ترکیب‌های نو زمانی به وجود می‌آیند که بدن میزبان همزمان به دو سویه مبتلا می‌شود.

هرچند این مسئله به ندرت اتفاق می‌افتد اما به ویژه در اواخر دسامبر و اوایل ژانویه که سویه اومیکرون جایگزین سویه غالب، یعنی دلتا شد، اگر فردی در این زمان همزمان با دو سویه در تماس بوده باشد می‌تواند به هر دو آلوده شده باشد.

احتمال می‌رود که در هنگام تکثیر ویروس در سلول میزبان، مواد وراثتی با هم ترکیب و سویه ترکیبی جدید را به وجود آورده باشند.

اما این مسئله بیشتر یک استثناء است، چرا که به ندرت پیش می‌آید که یک سویه هیبریدی بتواند پیروز و غالب شود. دلیل: سویه هیبریدی معمولا مزیت تکاملی نسبت به سویه اولیه ندارد.

آیا واکسن در برابر دلتاکرون کمک می‌کند؟

نرخ ابتلا به ویژه در هفته‌های گذشته نشان می‌دهد، نه واکسن و نه تجدید آن هیچ کدام نمی‌توانند مانع از ابتلا به کرونا شوند. دلیل اصلی این مسئله هم این است که سویه اومیکرون می‌تواند با کمک Escape-Mutation واکسن‌گریز باشد و ایمنی به وجود آمده توسط واکسن را تا حدودی دور بزند.

نتیجه این که احتمالا نه واکسن‌ و نه ایمنی ایجادشده در اثر یک بار ابتلا، از ما در برابر دلتاکرون محافظت نخواهند کرد. اما خبر خوب این است که این سویه هیبریدی تاکنون شیوع پیدا نکرده و دیگر اینکه، واکسن‌ها و تجدید واکسن‌ها می‌توانند جلوی روند شدید بیماری و وخامت حال بیمار را بگیرند.