تنش مرزی افغانستان و پاکستان؛ خویشتن‌داری پس از ادعای کشته شدن ۵۸ سرباز پاکستانی

به گزارش کلینی نیوز، تنش مرزی افغانستان و پاکستان به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است. روز یکشنبه، وزارت دفاع دولت طالبان در کابل اعلام کرد که عملیات «تلافی‌جویانه موفق» خود علیه پاکستان را که در پی حملات هوایی ارتش پاکستان به استان پکتیا و مناطق مرزی آغاز شده بود، تا نیمه‌شب گذشته متوقف کرده است.

این توقف بنا به درخواست و میانجی‌گری ریاض و دوحه صورت گرفته است، هرچند وزارت دفاع افغانستان تأکید کرده که “با تمام قاطعیت” آماده دفاع از سرزمین‌های خود است.

به گزارش آناتولی، سخنگوی دولت امارت اسلامی افغانستان ، ذبیح‌الله مجاهد، روز سه‌شنبه با انتشار آماری شوکه‌کننده مدعی شد که در درگیری‌های مرزی اخیر، ۵۸ سرباز پاکستانی جان باخته و ۳۰ نفر زخمی شده‌اند، در حالی که آمار تلفات در سمت افغانستان بیش از ۲۰ نفر اعلام شد.

این آمار بالا، که البته توسط منابع مستقل قابل تأیید نبوده و پاکستان نیز واکنشی رسمی به آن نداشته، عمق بحران و شدت این دور از تنش مرزی افغانستان و پاکستان را نشان می‌دهد.

 از نقض حریم هوایی تا انسداد گذرگاه‌های تجاری

آغاز این دور از تنش‌ها با انفجاری در کابل و گزارش‌هایی مبنی بر حمله هوایی هواپیماهای جنگی پاکستان به منطقه مرغا در استان پکتیا بود.

گرچه اسلام‌آباد مسئولیت حملات هوایی را به صراحت نپذیرفته، اما بارها بر حق خود برای دفاع در برابر فعالیت‌های شبه‌نظامی برنامه‌ریزی شده از خاک افغانستان تأکید کرده است.

در همین حال، گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان (TTP)، که اسلام‌آباد مدعی است از داخل افغانستان عملیات انجام می‌دهد، مسئولیت حملاتی مرگبار در استان خیبر پختونخوا را بر عهده گرفته است.

شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، با محکوم کردن “اقدامات تحریک‌آمیز” طالبان پاکستان، هشدار داده است که “هیچ مصالحه‌ای در دفاع از پاکستان وجود ندارد و هرگونه تحریک با پاسخ قوی و مؤثر مواجه خواهد شد.”

او همچنین مقامات کابل را متهم کرده که به «عناصر تروریستی» اجازه استفاده از خاک افغانستان را می‌دهند.

این اتهامات متقابل در شرایطی مطرح می‌شود که گزارش‌های سازمان ملل متحد حاکی از «حمایت لجستیکی و عملیاتی قابل توجه»  گروه طالبان افغانستان از TTP است.

نتیجه مستقیم این تنش مرزی افغانستان و پاکستان، بسته شدن گذرگاه‌های اصلی مانند تورخم و چمن و بلاتکلیفی صدها کامیون حامل کالا در مرز است.

این گذرگاه‌های ۲۶۴۰ کیلومتری نقشی محوری در تجارت و روابط مردمی دو کشور دارند و انسداد آنها، ضربه‌ای جدی به اقتصاد شکننده منطقه محسوب می‌شود.

میانجی‌گری منطقه‌ای و آینده تنش‌ها

در نهایت، میانجی‌گری قطر و عربستان سعودی به توقف عملیات تلافی‌جویانه طالبان منجر شد. این دو کشور به همراه ایران از دو طرف خواسته‌اند که “خویشتنداری” نشان دهند.

نقش این بازیگران منطقه‌ای، نشان‌دهنده نگرانی فزاینده از گسترش درگیری‌ها است که می‌تواند کل منطقه غرب آسیا را تحت تأثیر قرار دهد.

با توجه به سابقه پرفراز و نشیب روابط دو کشور پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ و افزایش فعالیت‌های شبه‌نظامی در شمال غرب پاکستان، به نظر می‌رسد این آتش‌بس موقت، تنها یک وقفه در چرخه خشونت باشد.

وزیر دفاع پاکستان پیشتر در پارلمان گفته بود که “صبر دولت و ارتش پاکستان تمام شده است.” این هشدار، زنگ خطر جدی برای آینده این تنش مرزی افغانستان و پاکستان است.