افغانستان برای چین چقدر مهم است؟

حسین مهرامی، اقتصاددان، معتقد است که چین به عنوان یک قدرت نو ظهور و تعیین کننده اقتصادی،‌ در صدد تمرکز سیاسی در منطقه است و تلاش دارد که خود را به عنوان قدرت تعیین کننده در منطقه تثبیت کند که حضور در افغانستان جزء از این برنامه است.

به گزارش کلینی نیوز به نقل از بی بی سی، با توجه به تلاش‌های فزاینده پکن برای سرمایه‌گذاری و ایجاد ثبات در افغانستان، اکنون این سئوال مطرح است که چه چیزی کابل را برای پکن اینقدر با اهمیت ساخته است؟ آنچه چین تاکنون در بخش اقتصادی و دیپلماتیک انجام داده گامهای اولیه در راستای نفوذ در افغانستان قلمداد می‌شود.

دلیل دوم که افغانستان برای چین اهمیت دارد به گفته آقای مهرامی پیشرفت اقتصادی سریع چین و نیاز این کشور به مواد خام در سراسر دنیا است. افغانستان در همسایگی چین دارای منابع طبیعی و مواد خام دست نخورده است که مطلوب چین است.

به گفته او طرح «کمربند و جاده» چین نیز افغانستان را به یکی از مقاصد مطلوب چین تبدیل کرده است. افغانستان می‌تواند پیونده دهنده چین با دیگر کشورها باشد.

اسدالله زائری، استاد دانشگاه در کابل نیز باور دارد، وقتی یک کشور مثل افغانستان که از نگاه ژئوپولتیک اهمیت ویژه دارد در کنار یک قدرت استراتژیک مثل چین قرار گیرد از اهمیت مضاعف برخوردار می‌شود.

افغانستان با چین ۹۲ کیلومتر مرز مشترک خاکی در منطقه‌ای کوهستانی دارد که از اهمیت بسیار بالا برای چین برخوردار است.

به نظر او، حضور فعال و آرام چین در افغانستان نیز بستگی به دو عامل دارد. اول حضور و نفوذ آمریکا در این محور ژئوپولتیک، چین را به شدت نگران کرده است، زیرا حضور آمریکا می‌تواند منافع پکن را در افغانستان با مخاطرات روبرو کند.

به گفته او عامل دوم که باعث علاقه مندی چین به افغانستان شده، نگرانی پکن از گسترش و توسعه ناامنی به چین و دامن زدن به جدایی طلبی در چین از مسیر افغانستان بخصوص در استان سین‌کیانگ است.

او معتقد است که همکاری اقتصادی چین با افغانستان رنگ و بوی امنیتی و سیاسی دارد. چین در افغانستان به دنبال ثبات است، چون بی‌ثباتی در افغانستان می‌تواند باعث رشد افراط گرایی شود،‌ بی‌ثباتی افغانستان می‌تواند موقعیت چین را در سطح منطقه به خطر ‌اندازد.

یک سئوال اساسی این است که نوع رژیم مطلوب چین در کابل کدام است؟ و آیا تغییر نظام سیاسی در رویکرد چین نسبت به این کشور تغییری می‌آورد یا نه؟

آقای زائری معتقد است برای چین نوع نظام در افغانستان مهم نیست، چه نظام بر آمده از اراده مردم باشد و یا نظام کاملا استبدادی، تنها چیزی که برای چین مهم است، ثبات افغانستان است.

به گفته او، انگیزه اصلی حضور چین در افغانستان و علاقه به سرمایه‌گذاری در افغانستان در قدم اول محدودسازی نفوذ آمریکا و در قدم دوم جلوگیری از مهار بی‌ثباتی در افغانستان است، زیرا بی‌ثباتی افغانستان روندی است که از این مسیر چین هدف قرار خواهد گرفت.

این استاد دانشگاه معقتد است حرکت آرام، پیوسته و محتاطانه چین برای توسعه اقتصادی افغانستان در راستای پیوند کابل با استان سین کیانگ نیز است. پکن تلاش دارد که افغانستان را به یک شریک اقتصادی سین کیانگ تبدیل کند.

به گفته او افغانستان توسعه یافته از این نگاه برای چین اهمیت دارد که باعث نفوذ افراط‌گرای در چین و دروازه بی‌ثباتی به سمت چین نخواهد بود. از طرف دیگر اگر چین موفق شود اقتصاد سین کیانگ را با اقتصاد افغانستان پیوند بزند، سبب توسعه اقتصادی استان سین کیانگ و توسعه چین در سطح منطقه خواهد شد.