اجلاس صلح قاهره به امید آتش‌بس در غزه

به گزارش  کلینی نیوز به نقل از خبرگزاری رویترز، این نشست دو هفته پس از جنگی که هزاران کشته برجای گذاشته است و نوار محاصره شده غزه با بیش از دو میلیون جمعیت را در آستانه «فاجعه انسانی» قرار داده است، بدون توافق رهبران و وزرای خارجه کشورهای شرکت کننده برای صدور بیانیه مشترک پایان یافت.

در حالی که کشورهای عرب و مسلمان خواستار پایان فوری حملات اسرائیل بودند، کشورهای غربی عمدتاً اهداف ساده‌تری مانند ارسال کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان را مطرح کردند.

«زهدی الشامی» تحلیلگر امور سیاسی از برگزاری این نشست در قاهره بدون حضور آمریکا و سران کشورها ابراز شگفتی کرده و می گوید: موضع سعودی بی طرفانه بود، گویا عربستان کشوری خارجی است نه کشوری برادر و گویا جنگ برابر است.

ملک عبدالله پادشاه اردن آنچه که «سکوت جهانی در قبال حملات اسرائیل» خواند را محکوم کرد و خواستار رویکردی یکسان نسبت به درگیری اسرائیل و فلسطینی‌ها شد.

او گفت: «پیامی که جهان عرب می‌شنود این است که جان فلسطینی‌ها اهمیت کمتری نسبت به اسرائیلی‌ها دارد.» ملک عبدالله افزود که از اعمال خشونت‌آمیز علیه «غیرنظامیان بی‌گناه در غزه، کرانه باختری، خشمگین و غمگین است.»

محمود عباس، رئیس‌ تشکیلات خودگردان فلسطینی‌ها نیز گفت که فلسطینی‌ها آواره یا رانده نمی‌شوند.

فرانسه نیز خواستار ایجاد یک «کریدور بشردوستانه» به غزه شد که به گفته پاریس می‌تواند راه را برای برقراری آتش‌بس هموار کند. بریتانیا و آلمان هر دو از ارتش اسرائیل خواستند تا خویشتنداری نشان دهد و ایتالیا گفت که اجتناب از تشدید تنش مهم است.

بنا به این گزارش، ایالات متحده، نزدیک‌ترین متحد اسرائیل و بازیگری حیاتی در تمام تلاش‌های صلح گذشته در منطقه، تنها کاردار خود را به اجلاس فرستاد که در جلسه علنی سخنرانی نکرد.

شارل میشل، رئیس شورای اروپا، هدف اصلی این اجلاس را «گوش دادن به سخنان یکدیگر» عنوان کرد.

وی افزود: «ما درک می‌کنیم که باید بیشتر در مورد موضوعاتی از جمله وضعیت انسانی، اجتناب از تشدید تنش منطقه‌ای و پیشبرد روند صلح اسرائیل و فلسطینی‌ها با هم کار کنیم.»

اسرائیل مصمم است که گروه شبه نظامی حماس را برای حملات ۱۵ مهر، که مرگ‌بارترین در تاریخ ۷۵ ساله اسرائیل بوده است، «از روی زمین» محو کند و در عین حال از فلسطینی‌ها خواسته است برای امنیت خود به سمت جنوب غزه حرکت کنند.

«میدل ایست نیوز» از جزئیات طرح امریکا و اسرائیل برای انتقال یک میلیون ساکن نوار غزه به کشورهای عربی برای «با خاک یکسان کردن غزه» خبر داد.

به گفته این منبع که نخواسته نامش فاش شود، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا، اخیر تماس‌های گسترده و مذاکرات فشرده‌ای با مقامات امنیتی و سیاسی منطقه داشته تا آنان را به پذیرش ساکنان نوار غزه متقاعد کند، چون ارتش اسرائیل در بیرون مرزهای غزه آماده «با خاک یکسان کردن غزه» است.

این منبع با تأکید بر اینکه تعبیر «با خاک یکسان کردن» تعبیری است که بلینکن عینا به کار برده افزوده که طرح امریکا شامل انتقال یک میلیون شهروند ساکن نوار غزه به مصر و پس از آن توزیع آنها میان عربستان و اردن و قطر و امارات است.

آتش‌بس

هدف از این نشست بررسی چگونگی جلوگیری از یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر بود. رویترز می‌گوید اما دیپلمات‌ها می‌دانستند که توافق عمومی دشوار خواهد بود،

عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، گفت که کشورش با آنچه او جابجایی فلسطینی‌ها به منطقه عمدتاً بیابانی سینا می‌خواند مخالف است و تنها راه‌حل، تشکیل کشور مستقل فلسطینی‌ها است.

مصر از ناامنی در نزدیکی مرز با غزه در شمال شرقی سینا، جایی که با حملات اسلامگرایان روبرو شد که پس از سال ۲۰۱۳ به اوج خود رسید و اکنون تا حد زیادی سرکوب شده است، بیم دارد.

اردن، میزبان بسیاری از آوارگان فلسطینی و فرزندان آنها، بیم آن دارد که درگیری گسترده‌تر به اسرائیل این فرصت را بدهد که فلسطینی‌ها را به صورت دسته جمعی از کرانه باختری بیرون کند.

این اجلاس به دعوت عبدالفتاح سیسی رئیس‌جمهور مصر برگزار شد و آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هم در آن شرکت و سخنرانی کرد.

از کشورهای عربی-اسلامی، فیصل فرحان وزیر خارجه عربستان، حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه بحرین، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن، تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، محمد سودانی نخست‌وزیر عراق، محمد بن زاید آل نهیان رئیس امارات متحده عربی، هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه، هیثم بن طارق سلطان عمان، ولیعهد کویت، ناصر بوریطه وزیر خارجه مراکش و رئیس شورای ریاست جمهوری لیبی حضور داشتند و همچنین احمد ابو غیط دبیرکل اتحادیه عرب.

جز روسای جمهور آفریقای جنوبی و قبرس، جای جون نماینده ویژه چین در امور خاورمیانه، وزیر خارجه ژاپن و میخائیل بوگدانوف معاون وزیر خارجه روسیه، ملانی جوی وزیر خارجه کانادا و و مائورو ویرا وزیر خارجه برزیل هم در اجلاس حضور داشتند.

جز اسرائیل، گزارشی از حضور نمایندگان سوریه و لبنان در این اجلاس منتشر نشده است. ایران هم حضور نداشت.

روزنامه رای الیوم  با اشاره به عدم حضور «عبدالمجید تبون» رئیس جمهور الجزایر در اجلاس قاهره با وجود دعوت او از سوی «عبدالفتاح السیسی» همتای مصری خود آن را سئوال برانگیز دانست و درباره علت آن هم افزود: پس از آن که اخباری درباره حضور هئیت اسرائیلی منتشر شد، تبون از مشارکت خودداری کرد، زیرا میان الجزایر و رژیم صهیونیستی رابطه ای نیست و دولت و ملت الجزایر حامی فلسطین هستند. کما اینکه عدم حضور «قیس سعید» رئیس جمهور تونس هم به این دلیل بود، زیرا وی نیز مخالف عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است.

عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر در سخنرانی افتتاحیه گفت هدفش از دعوت به این نشست، «توافق بر سر یک نقشه راه» و «پایان دادن به فاجعه انسانی در غزه و احیای راهی به سمت صلح» بوده است.