ترکیه می‌خواهد عضو بریکس شود

اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه پیش از این در سال ۲۰۱۸ در جریان دهمین اجلاس سران بریکس در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، علاقه خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کرده بود

به گزارش کلینی نیوز به نقل از رویترز، عمر چلیک، سخنگوی حزب حاکم عدالت و توسعه، به رهبری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، گفته است: «رئیس جمهور ما به روشنی اعلام کرده است که ترکیه می‌خواهد در تمام مجامع مهم از جمله بریکس حضور داشته باشد.»

او از تایید گزارش‌ها درباره این که آیا آنکارا رسما برای عضویت در این گروه درخواست داده یا نه، خودداری کرد اما گفت که «فرآیندی در جریان است».

انتظار می‌رود رهبران بریکس در جلسه‌ای که از ۲۲ تا ۲۴ اکتبر در شهر کازان در غرب روسیه برگزار می‌شود، درباره پذیرش اعضای جدید بحث و گفت‌وگو کنند.

اگر ترکیه به بریکس بپیوندد، چه می‌شود؟

اگر ترکیه برای عضویت در بریکس دعوت شود، اولین کشور عضو ناتو خواهد بود که به این ائتلاف اقتصادی غیرغربی به رهبری روسیه و چین ملحق می‌شود.

کریم هاس، کارشناس روابط ترکیه و روسیه، می‌گوید: «به نظر من چنین اتفاقی نمادین و مهم خواهد بود، نه تنها برای ترکیه و بریکس، بلکه برای ناتو و بلوک غرب.»

او تاکید می‌کند که ترکیه به سرمایه‌گذاری‌های خارجی نیاز دارد و به دلیل بحران عمیق اقتصادی که با آن روبرو است، مجبور به تنوع بخشیدن به روابط خود شده است.

او می‌گوید: «اگر اقتصاد ترکیه سقوط کند، بانک‌های اروپایی دچار ضرر و خسارت خواهند شد، چون اقتصاد ترکیه عمدتا وابسته به آنها است. تقریبا نیمی از تجارت ترکیه با کشورهای اتحادیه اروپا است.»

طبق گزارش شورای اتحادیه اروپا، این اتحادیه با اختلاف زیاد بزرگ‌ترین شریک تجاری ترکیه است و ۳۱/۸ درصد از تجارت خارجی ترکیه را به خود اختصاص داده است. سال ۲۰۲۲، ارزش کل تجارت ترکیه و اتحادیه اروپا به حدود ۲۰۰ میلیارد یورو رسید.

به همین دلیل او استدلال می‌کند که کشورهای اروپایی چشم خود را بر مشارکت نکردن ترکیه در تحریم‌های ضد روسیه پس از حمله به اوکراین بسته‌اند.

بریکس چیست؟

این ائتلاف اقتصادهای در حال توسعه که ابتدا با نام «بریک» شناخته می‌شد، سال ۲۰۰۶ از سوی برزیل، روسیه، هند و چین راه‌اندازی شد. هنگامی که آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ به آن پیوست، نام این بلوک به «بریکس» تغییر یافت.

بریکس برای گرد هم آوردن مهم‌ترین کشورهای در حال توسعه جهان طراحی شده بود تا قدرت سیاسی و اقتصادی کشورهای ثروتمندتر آمریکای شمالی و اروپای غربی را به چالش بکشد.

این ائتلاف در سال‌های اخیر شاهد گسترش قابل توجهی بوده و اکنون شامل ایران، مصر، اتیوپی و امارات متحده عربی هم می‌شود.

عربستان سعودی اعلام کرده است که در حال بررسی پیوستن به بریکس است و جمهوری آذربایجان برای عضویت در این سازمان رسما درخواست داده است.

گزارش‌ها حاکی از آن است که ترکیه چند ماه پیش رسما برای پیوستن به بریکس درخواست داده است.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، پیش از این در دهمین اجلاس بریکس در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۸ ، برای عضویت در این ائتلاف ابراز علاقه کرده بود.

چرا ترکیه به بریکس روی آورده است؟

اردوغان که بیش از دو دهه در قدرت بوده و آشکارا از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا، ابراز ناامیدی کرده، گفته است که ترکیه نیاز دارد روابط خود را با شرق و غرب «به طور هم‌زمان» بهبود بخشد.

او با اشاره به سازمان همکاری منطقه‌ای که از سوی چین و روسیه رهبری می‌شود، گفته است: «ما مجبور نیستیم بین اتحادیه اروپا و سازمان همکاری شانگهای یکی را انتخاب کنیم. برعکس، ما باید روابط خود را با هر دوی این‌ها و سازمان‌های دیگر بر اساس یک بازی برد-برد توسعه دهیم.»

در سال ۲۰۲۲، تجارت ترکیه با روسیه و چین به ترتیب ۱۱ و ۷/۲ درصد از کل تجارت ترکیه را تشکیل می‌داد.

کریم هاس معتقد است که روسیه به شدت از عضویت ترکیه در بریکس حمایت خواهد کرد.

او می‌گوید: «اولویت شماره یک روسیه این است که اقتصاد خود را برای ادامه جنگ در اوکراین پایدار نگه دارد و اطمینان حاصل کند که اقتصاد روسیه در اثر تحریم‌های غرب فرو نمی‌پاشد.»

«بنابراین مسکو همیشه می‌خواهد آنکارا را نزدیک به خود نگه دارد. آن‌ها روابط زیادی دارند که از انرژی گرفته تا تجارت و گردشگری را شامل می‌شود. علاوه بر این برای وجهه مسکو خوب است که نشان دهد می‌تواند روابط متقابل نزدیک و سودمندی را با یک کشور عضو ناتو برقرار کند.»

یوسف جان، از مرکز ویلسون، اندیشکده مستقر در آمریکا، می‌گوید علاقه فزاینده ترکیه به بریکس، سازمان همکاری شانگهای و سازمان‌های دیگر نباید به عنوان تغییری محوری ارزیابی شود. به عقیده او «ناتو می‌تواند از داشتن یک متحد در این سازمان‌ها سود ببرد».